Svetozar Marković: sloboda je dragocena
21. septembra 1846 rođen je političar i pisac Svetozar Marković, osnivač socijalističkog pokreta u Srbiji i prvi teoretičar realizma u srpskoj literaturi.
Svetozar Marković je pokrenuo prvi socijalistički list u Srbiji “Radenik” (1871). Njegove ideje su imale veliki uticaj na razvoj socijalističke ideologije i politike u Srbiji i na Balkanu (“Srbija na istoku”, “Načela narodne ekonomije”, “Pevanje i mišljenje”).
Govorio je:
Politička i građanska sloboda, dakle, to su neophodni uslovi za razvitak svakog naroda. Sloboda je sredstvo, menjanje ekomonskih i društvenih odnosa naroda, uveličavanje umnog i materijalnog bogatstva naroda – to je cilj naroda. Kad bi se cilj slobode sastojao samo u tome da se može naprazno larmanti po parlamentima, po pijacama, i klubovima ili brljati po novinama i knjigama, onda sloboda ne samo da ne bi vredela one krvi što je narodi proliše za nju i još do sada prolivaju, već ne bi vredela ni ovo malo mastila što sam ga ja prolio dok sam napisao ovaj članak. Sloboda je dragocena svakome ko je razume po onim dragocenim rezultatima što ih ona donosi.
